OKTAY ÖZEL – 19. YÜZYILDA BAŞLAYAN OSMANLI’YA KİTLESEL GÖÇ HAREKETLERİ

Kırım Savaşı sonrası beş yüz binle bir milyon arasında bir nüfusun İstanbul veya Balkanlar üzerinden Anadolu’ya geçtiğini biliyoruz. 1877-78 Osmanlı Rus Harbi’nden sonra buna benzer ikinci bir büyük göç dalgası yaşandı. Bu göçmenlerin gelişiyle birlikte iki şey oldu. İlki; Osmanlı hükümetleri, emperyal yönetimi yeni bir sorunla karşılaştı ve bu sorunla boğuşmaya başladı. Göçmenler sorunu ve göçmenlerin iskanı sorunu. İkincisi; yeni gelen göçmenlerle birlikte, coğrafya olarak daralan bir alanda daha fazla Müslüman unsur, sınırlı coğrafyaya sıkıştı ve imparatorluğun o zamana kadarki etnik toplumsal coğrafyası kendi içinde çok büyük dönüşüm yaşamaya başladı.