3. Ordu Komutanlığından Başkomutanlığa gönderilen telgrafta Ermeni birlikleri Erzincan’da iki tür eylemde bulundukları bilgisi verilmektedir. Birincisi Rus Ordusu’nun bölgeden çekilmesiyle birlikte yaklaşık 1000 kadar Taşnak örgütünden Ermeni’nin Erzincan’ın farklı bölgelerinde katliam, tecavüz ve yağma gerçekleştirdikleridir. İkincisi ise Amerika’dan 20.000 Ermeni gönüllüsüyle beraber, Ermeni Hükûmeti adına basılmış çok miktarda nakit paranın Erzincan’a geleceğini herkese duyurarak propaganda amaçlı eylemlerde bulunduklarıdır.
3 ncü Ordu Komutanlığı Ordu Karargâhından
Kurmay Başkanlığı 21 Ocak 1918
1 nci Şube 1 nci Kısım
Numara
Şifre
532
Başkomutanlığa İkinci Ordu Komutanlığına
1. Bir hafta önce Kemah cephesinden Erzincan’a gönderilen ve geri dönen üç kişinin ifadelerinin özeti aşağıda arz olunur: 1 nci Kafkas Kolordusu, 4 ncü Türkistan Tümen Karargâhları 13 Ocak 1918 tarihinde Erzincan’dan Erzurum’a hareket etmişlerdir. Erzincan’da araç muhafızı olarak bulunan ve henüz nakledilmeyen yalnız 150 Rus askeri kalmıştır. Erzincan’da asker ve başıbozuk kıyafetli, genç, ihtiyar 1.000 kadar Ermeni gönüllüsü görülmüştür. Bunlar Taşnak reislerinden Marat tarafından idare edilmektedir. Erzincan’da Ermeniler arasında Gürcü yoktur. Ermenilerin düzenli bir teşkilata sahip olup olmadıkları anlaşılamamıştır. Erzincan’da, kilise meydanında 3 dağ topu görülmüştür. Ermeniler tarafından Müslümanlara karşı gizlice yürütülen katliamlar ve yağmaların yanı sıra, ırza tecavüzler de yapılmaktadır. Ermeniler, yakında Amerika’dan 20.000 Ermeni gönüllüsüyle beraber, Ermeni Hükûmeti adına basılmış çok miktarda nakit paranın Erzincan’a geleceğini herkese duyurmaktadırlar. Ruslar tarafından önceden hastane olarak kullanılan Ermenilere ait büyük bir bina, tahliye esnasında Ruslar tarafından yakılmıştır. Ruslar Erzurum’da bulunan birliklerini peyderpey Kafkasya’ya nakletmekte imişler.
2. Yaklaşık bir hafta önce, bir Ermeni çetesince Ardasa’nın 3 km güneybatısındaki Müslüman Foska köyünün basılarak evlerin yakıldığı, malların yağmalandığı ve Müslüman kadınlara tecavüz edildiği; Erzincan’ın 18 km güneydoğusundaki Zekgenç köyünün ve orada yaşayanların da aynı akıbete uğradıkları öğrenilmiştir.
3. Birinci ve ikinci maddelerde anlatılan mezalimi bildirerek, Rus Kafkas Ordusu Komutanı General Odeshelitze ve Rus Kafkas Orduları Başkomutanı General Perjevalski’ye bunun önlenmesi ve bu mezalimi yapanların cezalandırılmasını yazdığımı arz ederim.
Şifre Edildi
22 Ocak
(İmza)