Yazar: SEMRA KORKMAZ
Danışman: PROF. DR. MEHMET ALAADDİN YALÇINKAYA
Yer Bilgisi: Karadeniz Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Anabilim Dalı / Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı
Konu: Tarih
Yüksek Lisans Tezi (2019)
Özet: “Bu çalışmada, 1911 ve 1916 yıllarını kapsayan 11 Numaralı Ermeni Berat Defteri’nin transkripsiyonu yapılarak XX. yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti’ndeki Ermeni kilise yapısının, yöneticilerinin ve devletle olan münasebetleri üzerine bir değerlendirme amaçlanmıştır. Yapılmış olan tez çalışması iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde konu bütünlüğünü oluşturabilmek adına öncelikle Ermenilerin kökenine değinilerek devamında ise Hıristiyanlık öncesi ve sonrası Ermeni tarihinden bahsedilmiştir. Ermenilerin Osmanlı Devleti’nden önceki yaşamış oldukları tarihsel serüvene dikkat çekilmiş, imparatorluğun hâkimiyeti altına girmiş oldukları süreçten itibaren Ermeni Patrikliği’nin kuruluşuyla birlikte zaman içerisinde dini ve hukuki özgürlük alanlarının gelişimi anlatılmıştır. Tezimizin ikinci bölümünde ise, çalışmamıza ismini veren 11 Numaralı Berat Defteri’nin değerlendirilmesine yer verilmiştir. Defterin kapsamış olduğu dönemler arasındaki patriklik, taşradaki yönetim merkezleri olan murahhasalıkların iç işleyişleri, yetkileri, tayin ve istifa hususlarına değinilmiştir. Aynı zamanda defterin içeriğinde yer alan 1916 senesinde ilan edilen Ermeni Katogigosluk ve Patriklik Nizamnamesi’nin ilan süreci ve maddelerinin içerdiği konular hususunda değerlendirmelerde bulunulmuştur. Aynı zamanda çalışmamızın bu bölümünde ekler kısmında ise Berat Defterinin transkripsiyon edilmiş hali ve defterin Osmanlıca şeklindeki ana haline yer verilmiştir.”