Yazar: ZEYNEP KURT
Danışman: PROF. DR. HALUK SELVİ
Yer Bilgisi: Sakarya Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Anabilim Dalı / Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
Konu: Tarih
Yüksek Lisans Tezi (2020)
Özet: “1830 yılında imzalanan Ticaret Antlaşması ile Osmanlı-Amerikan ilişkileri resmiyet kazanmıştır. Özellikle ABD, bu antlaşmadan Osmanlı Devleti'ne göre daha fazla ayrıcalık elde etmiştir. Bu ayrıcalıklardan en önemlileri eğitim ve din alanında olmuştur. 19. yüzyılda Osmanlı topraklarına gelmeye başlayan Amerikalı misyonerler, Ermenilerle yakın ilişkiler kurmuş, taraflı olarak gönderdikleri raporlarla Amerikan basınını etkilemeye çalışmışlardır. Misyonerlerin Osmanlı Devleti'ndeki faaliyetleri ve çeşitli sebepler sonucunda Amerika'ya göç eden Ermeniler, zamanla Amerikan tabiiyetine geçmiş ve kısa sürede orada teşkilatlanmaya başlamışlardır. Özellikle Hınçak ve Taşnak Komitelerinin Amerika'da gerçekleştirdikleri propagandalar, kısa sürede etkisini göstermiş ve Amerikan kamuoyunda Türk ön yargısı oluşmuştur. Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na girmesiyle bağımsız devlet olma hayallerini gerçeğe dönüştürmek için harekete geçen Komiteci Ermeniler, Osmanlı topraklarında isyan çıkarıp Müslüman halka karşı terör eylemlerinde bulunarak savaş sırasında Osmanlı Devleti'ni zor duruma düşürmüştür. Osmanlı Devleti de zararlı faaliyetlerin önüne geçmek için 27 Mayıs 1915 tarihinde savaş bölgelerindeki Ermenileri zorunlu göçe tabi tutmuştur. Sevk ve İskân Kararı'nın alınması nedeniyle Birinci Dünya Savaşı'nda Amerika kamuoyunun en önemli gündemi Ermeniler olmuştur. Ermenilerin sevk edilmesi, Amerikalı misyonerlerin Osmanlı topraklarında yarım asırdır gerçekleştirdikleri çalışmaların boşa gitmesi anlamına geldiğinden Amerikan kamuoyu, Ermenilerin katledildiği şeklinde yönlendirilmeye başlanmıştır. İngiltere ve kiliselerin de katkılarıyla "barbar" Türk profili çizilmeye çalışılmış ve bu konuda başarılı olunmuştur. Ermeni Sorunu, propaganda çalışmalarıyla Osmanlı Devleti ile ABD arasında önemli bir faktör haline gelmiştir. Bunda basında yer alan haberlerin büyük katkısı olduğu ifade edilebilir. Bu tez çalışmasında, 1914-1917 yıllarında Amerikan kamuoyundaki propagandaların boyutu ve Osmanlı Devleti'nin yapılan propagandalara karşı aldığı önlemler Osmanlı-ABD ilişkileri çerçevesinde incelenmeye çalışılmıştır.”