Ermeni milliyetçiliğinin önemli ideologlarından olan Grigori Yeremeyeviç Artsruni’nin görüşleri geniş kitleleri etkilemiştir. Artsruni’nin 1872 yılında Tiflis’te yayımlamaya başladığı Mşak (İşçi) gazetesi Ermeni milliyetçiliğinin önemli yayın organlarından kabul edilir. Bu gazete aracılığıyla görüşlerini kitlelere yayan Artsruni, Aydınlanma sonrası Avrupa’da gelişen ırkçı eğilimlerin etkisi altındadır. “Doğu Sorunu” adıyla Ermeni özgürleşmesini medeni ırklarla barbar ırklarının (Turan ırkları) mücadelesine bağlar. Çözümün ise Ermenilerin Türk boyunduruğundan kurtarılması olduğunu söyler. Artsruni’ye göre Ermeniler Batı değerlerinin doğudaki temsilcileridir ve Anadolu’da yaşayan Ermeni halkı Avrupa’nın yardımıyla özgürleşmelidir. Bu görüşlerin kamuoyunda karşılık bulması, 1915 Olayları’nı hazırlayan sürecin Osmanlı’nın içişleriyle sınırlı olmadığını göstermek bakımından da incelenmeye değerdir.
ERMENİ MİLLİYETÇİLİĞİNİN ŞEKİLLENMESİNDE AVRUPA’NIN ROLÜ NEDİR?
Yazı: ermenisorunu.gen.tr /// 01.12.2019